Erfgoed
Vlaanderen telt bijna 1.800 parochiekerken. Talrijke dorpen en wijken zijn gegroeid rond de parochiekerk, waardoor die van oudsher een centrale plaats heeft in de gemeenschap. Parochiekerken hebben een sterke cultuurhistorische en architecturale waarde.
Onroerend erfgoed
53% van de parochiekerken is (deels) beschermd als monument. De meerderheid van alle parochiekerken is opgenomen als waardevol in de inventaris van het Onroerend Erfgoed. Dat betekent dat je niet zomaar het gebouw mag aanpassen of afbreken. Win bij een beschermd gebouw eerst advies in bij de erfgoedconsulent van het Onroerend Erfgoed(opent nieuw venster) en neem bij een niet-beschermde parochiekerk contact op met de plaatselijke Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddienst(opent nieuw venster) of de gemeente. Zij denken graag mee na over wat wel of niet kan. Betrek ze daarom van bij de start in je traject.
Nagelvaste objecten en cultuurgoederen
De bescherming van het onroerend erfgoed geldt voor het gebouw zelf én voor alle objecten die niet verplaatsbaar zijn. Dat zijn de nagelvaste objecten. Daarnaast heb je de cultuurgoederen(opent nieuw venster). Het zijn objecten die wel verplaatsbaar zijn en deel uitmaken van de bescherming, waardoor ze per definitie in het monument moeten blijven.
Roerend erfgoed
De collectie en het archief van de parochiekerk bevatten een schat aan betekenis en informatie. Het is belangrijk om over een goede erfgoedinventaris(opent nieuw venster) te beschikken. Het is een werkinstrument dat je toelaat om je objecten te beheren of belangrijke beslissingen te nemen als de collectie moet verhuizen bij een neven- of herbestemming. In dat laatste geval is het nodig om een waarderingstraject(opent nieuw venster) voor je collectie te doorlopen. Zo ken je de stukken die écht van belang zijn en kan je komen tot een gedragen beslissing over de herbestemming van de objecten. Welke objecten moeten omwille van hun waarde ter plekke blijven? Welke objecten kunnen een museale functie krijgen? Welke objecten kunnen afgestoten worden? Op die vragen krijg je een antwoord als je het stappenplan(opent nieuw venster) voor waardering doorloopt. De lokale erfgoedcel(opent nieuw venster) of PARCUM(opent nieuw venster) kunnen je helpen om een erfgoedinventaris op te maken en een waarderingstraject van de kerkcollectie te doorlopen.
Topstukken
Unieke cultuurgoederen die een hoge erfgoedwaarde hebben, kunnen in Vlaanderen beschermd zijn als topstuk. Die bescherming zorgt ervoor dat zeldzame en onmisbare voorwerpen en verzamelingen zeker niet verloren gaan voor de Vlaamse Gemeenschap. De Topstukkendatabank(opent nieuw venster) toont welke cultuurgoederen als Vlaams topstuk opgenomen zijn in de Topstukkenlijst.
Immaterieel erfgoed
Praktijken, tradities en gewoonten zijn vormen van immaterieel cultureel erfgoed. Denk aan processies en bedevaarten, allerlei vormen van volksdevotie, het handmatig klokken luiden en ambachten. Hou bij de toekomst van je parochiekerk rekening met bestaande tradities. Kan het immaterieel erfgoed blijven voorbestaan buiten het kerkgebouw of een plaats krijgen bij de nieuwe invulling van de kerk? Immaterieel erfgoed is steeds verbonden aan een erfgoedgemeenschap. Ga bij een herbestemming van het gebouw tijdig in gesprek met de mensen die ermee verbonden zijn.
Door je immaterieel erfgoed dynamisch te benaderen, verzeker je het van een duurzame toekomst. Sommige tradities kunnen een nieuwe invulling krijgen of er nieuwe tradities kunnen ontstaan, geïnspireerd op praktijken uit het verleden.
Wil je meer weten over roerend en immaterieel erfgoed?
Wil je graag aan de slag gaan met je immaterieel erfgoedpraktijk? PARCUM staat voor je klaar. Meer info vind je op de pagina over praktijken en tradities(opent nieuw venster) op de website van PARCUM.
Heb je een specifieke vraag over roerend of immaterieel erfgoed? Neem dan contact op met PARCUM.